21 książek dla dzieci – na prezent i bez okazji (cz. 1)

To nie będzie zestawienie tematyczne. To nie będzie nawet zestawienie pod względem wieku. Cechą wspólną wszystkich polecanych w tym wpisie książek jest fakt, że są dobre. A nawet bardzo dobre. Przedstawiam Wam 21 książek dla dzieci, które na moim Facebooku i Instagramie mogliście oglądać przez trzy pierwsze tygodnie grudnia. Dlaczego 21? Bo to oczko. Innych powodów nie ma. Polecam 21 książek na święta i różne inne okazje. Znajdziecie tu coś dla maluchów, dla przedszkolaków i dla starszych dzieci, a nawet dla dorosłych. No to jak? Zaczynamy?

Książka dla dzieci nr 1: Szafa

Zaczynamy od książki niezwykłej, którą miałam przyjemność redagować. To Szafa, a jej autorką jest Magdalena Michalak, prowadząca na Facebooku profil Mowosfera. Madzia jest mamą, logopedą i kobietą, która ma siłę doprowadzać swoje plany i marzenia do końca. Właśnie dzięki temu powstała Szafa – książka, która pomoże Wam wprowadzić w życie wieczorne rytuały wyciszające dziecko przed snem.

Kupując Szafę, dostajecie książeczkę pięknie zilustrowaną (a właściwie namalowaną) przez Aleksandrę Ćmachowską z pracowni Arty arty i… szafę. Zacznijmy od tej drugiej – jest w niej pięć szuflad, które kryją w sobie a to magiczny pył, a to wielką skrzynię, a to inne cudowności. Dziecko trzyma tę szafę w rękach, podczas gdy rodzic czyta...

Czyta opowieść, której już sam rytm pozwala się wyciszyć. Szafę otwieramy po to, żeby zostawić w niej wszystkie emocje utrudniające zasypianie. Do pierwszej szuflady wrzucamy smutki i trudności, do drugiej – przyjemne wspomnienia (do nich też wrócimy dopiero jutro), trzecia zawiera magiczny pył, który chroni przed lękiem i rozluźnia ciało, a kolejne… to już musicie doczytać sami.

Szafa to coś więcej niż książka na dobranoc. To cały rytuał, który nauczy Wasze dzieci panować nad swoimi emocjami i sprawi, że ich sen będzie o wiele spokojniejszy (i dłuższy – co przecież dla rodziców jest wartością nie do przecenienia). Książka Magdy ma naprawdę niezwykłą moc. Mój najmłodszy Syn zaczął przesypiać noce, kiedy skończył dwa miesiące – tylko dlatego, że redagowałam ją, będąc z nim w ciąży. Zaufajcie tej rekomendacji i zamówcie Szafę na święta. Warto!

Szafa do kupienia tutaj.

Książka dla dzieci nr 2: Odpowiedz mi!

Jak wydawnictwo Dwie Siostry coś wymyśli, to czapki z głów. Choć przyznam Wam szczerze, że mam problem z tą książką. Ale po kolei – druga pozycja, którą chcę Wam polecić w grudniu, to Odpowiedz mi! Kathariny van der Gathen – zbiór 99 odpowiedzi na intymne pytania zadawane przez dzieci. Mój problem natomiast wynika z tego, że… mam za małe dzieci. Na stronie Wydawnictwa Dwie Siostry kategoria wiekowa przypisana tej książce to 10+, tymczasem mój najstarszy Syn za kilka dni kończy dopiero (AŻ!) osiem lat. I za dwa lata mu tę książkę pokażę, teraz – jest jeszcze za wcześnie.

Dużo ostatnio wydaje się książek dla dzieci zahaczających o temat seksualności – ludzi i zwierząt. Niewinne Amory, zaloty i podboje od wydawnictwa Babaryba, nieco dosadniejsze Intymne życie zwierząt od Prószyński i S-ka czy – dla starszych – Sexedpl. I bardzo dobrze, że takie książki powstają! Dobrze przede wszystkim dla dorosłych, którzy sami mogą się dzięki nim nauczyć, jak o seksualności rozmawiać.

Książka Odpowiedz mi! zawiera 99 autentycznych pytań zadanych przez dzieci ze szkół podstawowych i 99 odpowiedzi – zwięzłych, wykorzystujących medyczną terminologię i szczerych. Pytania są różne. Od romantycznych, typu:

• „Jak czuje się człowiek, kiedy się zakocha?” (Serce bije mu szybko, a w brzuchu latają motylki).

Przez bardziej intymne, jak na przykład:

• „Dlaczego członek sztywnieje, gdy rozmawia się o seksie?” (Zbiera się w nim krew, ale u chłopców to wcale nie musi mieć związku z seksem).

Po nieco zabawne, ale potraktowane poważnie:

• „Dlaczego piersi zwisają?” (Skóra nie jest już taka mocna, no i – nie wszystkie zwisają!)

Widzicie w tym coś zdrożnego? Bo ja nic a nic. Jedyne, o co trzeba zadbać, to poczekanie na odpowiedni moment. To znaczy ten, kiedy dziecko zacznie zadawać pytania. A zacznie! Część tych z książki mam już za sobą, na resztę nastawiam się psychicznie. Obym zdążyła wykuć odpowiedzi na pamięć.

Książka Odpowiedz mi! do kupienia tutaj.

Książka dla dzieci nr 3: seria Przesuń paluszkiem

Przedstawiam Wam kolorową serię książeczek dla najmłodszych: „Przesuń paluszkiem” od wydawnictwa Wilga​. Oprócz wieczora, nocy i poranka, które widać na zdjęciu, znajdziecie jeszcze część o lesie i o świątecznej choince. Pomysł jest następujący: kartonowa książeczka, przyjemne, ciepłe kolory, na rozkładówce jedno zdanie tekstu i ilustrujący je obrazek, a do tego najważniejsze – ruchoma część do przesuwania paluszkiem.

Teksty tworzą krótki, rymowany wierszyk i sugerują, jaką moc zyska dziecięcy paluszek na danej stronie. Na przykład:

PALUSZKIEM
popłyniesz po wodzie na swoim stateczku.
PALUSZKIEM
rozpalisz światła w oknach w calutkim miasteczku.

Jak widzicie, wszystko jest słodko-cukierkowe i zdrobniałe. W sam raz dla najmłodszych. A przy okazji dzieci ćwiczą precyzyjne ruchy i mają z tego wielką radość – wreszcie ich paluszek, zamiast tylko wskazywać obrazki w książce, ma moc coś w niej zmienić! Maluchy to uwielbiają! Co ja mówię – jakie maluchy! To oczywiste, że seria „Przesuń paluszkiem” zachwyci roczniaka czy dwulatka, ale uwierzcie mi, że moje starszaki (4 i 6 lat) też są nią zachwycone. Ba, nawet stary koń – drugoklasista siedzi i bawi się w przesuwanie paluszkiem. Zdecydowanie polecam!

Książki z serii „Przesuń paluszkiem” można kupić tutaj, tutaj, tu i jeszcze tu.

Książka dla dzieci nr 4: Podróż

Pewnego dnia wojna zabrała mojego tatę.

Po tych słowach tytuł Podróż nabiera zupełnie innego znaczenia. Autorką książki, którą polecam dziś nie tylko Waszym dzieciom, ale też Wam, jest Francesca Sanna, a wydało ją wydawnictwo Kultura Gniewu. To opowieść o rodzinie zmuszonej do ucieczki.

Kolorowy świat dzieci mieszkających nad brzegiem morza nagle się rozpada. Na karty książki wlewa się czarna maź – to wojna. Matka decyduje się wyjechać w bezpieczne miejsce, dzieciom mówi, że to będzie wielka przygoda. Muszą przekroczyć granicę, wiele granic, przepłynąć przez morze i znaleźć to tajemnicze „bezpieczne miejsce”. To nie jest historia o żadnym konkretnym narodzie, ale opowieść, która mogłaby się wydarzyć w każdym kraju i w każdym czasie. Tym, co w niej uniwersalne, jest zaufanie.

Najbardziej wstrząsająca rozkładówka, która za każdym razem przyprawia mnie o dreszcze, to układ dwóch niemal identycznych obrazków. Po lewej stronie matka swoim ciepłem przywołuje kolory, mimo że rodzina chowa się w ciemnym, niebezpiecznym lesie. Po prawej ta sama matka, kiedy dzieci już śpią, płacze – śmiertelnie przerażona. A obok czytamy: „Ale mama jest z nami i niczego się nie boi. Zamykamy oczy i w końcu zasypiamy”.

Podróż to książka, od której możecie zacząć rozmowy na temat wojny nawet już z młodszymi przedszkolakami. Tekstu jest tak niewiele, że informacje można dawkować w zależności od wieku dziecka. A później sięgnijcie np. po Moje cudowne dzieciństwo w Aleppo od wydawnictwa Bajka, ale to już dla nieco starszych…

Książkę Podróż można kupić tutaj.

Książka dla dzieci nr 5: Kropka z Błędem

Wydawnictwo Dwie Siostry przygotowało książkę specjalnie dla mnie! Bo ja po pierwsze lubię książki dla dzieci, po drugie w moim logo jest kropka (różowa, nie czerwona, ale zawsze), po trzecie – kilkanaście godzin dziennie, codziennie tropię błędy! Poznajcie więc: Kropkę z Błędem.

Kropka jest okrąglutka, czerwoniutka i mieszka w zeszycie w trzy linie. Jak dorośnie, może przejdzie do zeszytu w kratkę, a może nawet do pustego (albo zeszytu w kropki – to teraz takie modne!). Na razie jednak jest jeszcze mała i żyje sobie beztrosko, miewając różne przygody. Jak wtedy, kiedy wyruszyła na poszukiwania swojego przyjaciela – Błęda.

Gwarantuję Wam, że padniecie ze śmiechu, czytając książkę Anny Taraski. Wasze dzieci pewnie uznają ją za zabawną historyjkę, ale cały przekaz podprogowy (czy może raczej podliniowy) mogą zrozumieć tylko dorośli. Jak np. fragment o starszej siostrze Kropki – Kresce, która nie chce zostać w przyszłości myślnikiem, bo to bardzo trudny zawód. Mama radzi jej, żeby zainteresowała się karierą ukośnika – dzięki temu łatwo znajdzie pracę w księgowości.

Książka będzie świetnym prezentem dla dzieciaków szkolnych albo na zakończenie zerówki. Jak sobie oswoimy znaki interpunkcyjne, to może potem wszystkie rządzące nimi zasady nie będą takie straszne. A jak nie, to przynajmniej się pośmiejemy. No i miejmy nadzieję, że Kropka jednak znajdzie swojego przyjaciela. „Bo czym byłoby życie bez Błęda? Smutną szarą ortografią…”

Książka Kropka z Błędem do kupienia tutaj.

Książka dla dzieci nr 6: Ala Baba i dwóch rozbójników

Od dwóch lat odkrywam świat książek dla dzieci z klas I–III. Okazuje się, że poza Karolcią i Dziećmi z Bullerbyn jest jeszcze całkiem sporo do czytania. Ala Baba i dwóch rozbójników od wydawnictwa BIS to historia, która wpisuje się w modny ostatnio nurt książek „dla dziewczynek”. Wzięłam te słowa w cudzysłów, bo tak naprawdę to opowieść dla każdego.

Ala jest starszą siostrą, do tego siostrą braci, dwóch braci, i to jeszcze bliźniaków. Jakby tego było mało, dzieli z nimi pokój. Kiedy bracia rozrabiają, Ala postanawia zająć ich czymś i opowiada historię o podróży w kosmos. Ku jej zdumieniu – bracia traktują jej opowieść jak najprawdziwszą prawdę i domagają się dalszego ciągu! W ten sposób powstaje bajka w bajce. Z jednej strony codzienne przekomarzanie się rodzeństwa, z drugiej – kosmiczne stwory, ponaddźwiękowe rakiety i tajemnicze przygody. Okazuje się, że to ciągłe siedzenie z nosem w książkach na coś się Ali przydało.

Jedno tylko mnie martwi w opowieści o Ali i jej braciach. Na samym początku dziewczynka skarży się na rozrabiających braci, a od rodziców dostaje odpowiedź w stylu – radź sobie sama, jesteś dużą dziewczynką, my mamy dużo pracy. Rozumiem, że jakoś trzeba było zacząć, żeby historia o kosmosie mogła powstać, ale… hm… można było to zrobić subtelniej.

Jeśli Waszym szkolnym dzieciakom wciąż mało lektur i chcieliby przeżyć kosmiczne przygody – sięgnijcie po Alę Joanny Wachowiak. Fragmenty pierwszego rozdziału można ominąć.

Książka Ala Baba i dwóch rozbójników do kupienia tutaj.

Książka dla dzieci nr 7: seria „Wojny dorosłych. Historie dzieci”

Nie będę zachęcać, nie będę zachwalać. Powiem krótko – tę serię po prostu trzeba mieć. Kropka. „Wojny dorosłych. Historie dzieci” to opowieści z różnych stron świata i różnych czasów. Przepięknie napisane i jeszcze piękniej zilustrowane, a wydane przez wydawnictwo Literatura.

Nawet jeśli nie kojarzycie polskich ilustratorów, to tego rozpoznacie na pewno – wystarczy zobaczyć jedną pracę Macieja Szymanowicza, żeby już nigdy jego charakterystycznego stylu nie zapomnieć. To on zilustrował gry Nogi stonogi i Potwory do szafy, on maluje plakaty dla krakowskiej Groteski, on wreszcie „zmyślił” i narysował krasnoludki w głośnej niedawno książce o faktach, mitach i głupotkach z nimi w roli głównej. W serii „Wojny dorosłych. Historie dzieci” również Maciej Szymanowicz jest autorem większości ilustracji.

Mamy tu historie o wojennym dzieciństwie Joanny Papuzińskiej (Asiunia), o warszawskim getcie (Wszystkie moje mamy), o sytuacji kobiet w Pakistanie (Która to Malala?), o Ukrainie (Teraz tu jest nasz dom), o Irenie Sendlerowej (Listy w butelce) i wiele, wiele innych.

Apeluję do nauczycieli i komitetów rodzicielskich w szkołach – zamiast dawać dzieciom kolejne kiczowate albumy historyczne na zakończenie roku, kupcie dla każdego jeden tom serii „Wojny dorosłych. Historie dzieci”. A potem patrzcie, jak im się świecą oczy, kiedy poznają historię.

Książki z serii „Wojny dorosłych. Historie dzieci” do kupienia między innymi tutaj.

Znaleźliście coś dla swoich dzieci? Jeśli nie – zajrzyjcie do części 2 i części 3 wpisu!